Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan, Soçi'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'le yaptığı zirveden dönüşte, S-400'ler, savaş uçakları ve denizaltıları da kapsayan savunma sanayi, yeni nükleer santralların yapımı ve uzay çalışmaları konularında Moskova ile bugüne kadarki en ileri işbirliği planlarını açıkladı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Karadeniz kıyısındaki Soçi kentinde gerçekleştirdiği görüşmenin ardından uçakta gazeteci gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Rusya ile S-400'lerde geri adım yok, uzaya roket fırlatma, savaş uçakları ve denizaltı adımlarımız olacak; iki yeni nükleer santral yapımını Putin'e önerdim" dedi. ABD’nin Orta Doğu Koordinatörü Brett McGurk'ün Suriye'de terör örgütlerinin adeta sevk ve idaresini yaptığını söyleyen Erdoğan "Bu aslında teröre destek veren bir isimdir. Bu adam PKK/YPG/PYD’nin adeta yönetmeni durumundadır. Tabii benim bu ifadem birilerini ciddi manada rahatsız edecektir. Bunu da biliyoruz. Ama terör örgütleri ile el ele, kol kola oralarda dolaşan adamdır bu. Benim teröristlerle mücadele verdiğim bir bölgede bunun onlarla kol kola dolaşması beni ciddi manada rahatsız etmektedir" açıklamasını yaptı.
Fahiş fiyat artışlarıyla son dönemde gündeme gelen ve denetlenen zincir marketlere "Bazı cezai müeyyideler" geleceğini Erdoğan, parlamenter sisteme dönüşün söz konusu olmadığını, başkanlık sistemiyle devam edileceğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya dönüşü uçakta Putin’le gerçekleştirdiği görüşmeyi değerlendirdi, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Soçi’de Putin’le gerçekleştirdiği görüşmenin “verimli” geçtiğini değerlendiren Erdoğan, görüşmede bölgesel ve ticari konuların ayrıntılı bir şekilde ele alındığını belirterek “Turizm, tarım ve diğer alanlarda iş birliğimizi geliştirmenin önemini de vurguladık. Turizmde Rusya bize çok ciddi destek verdi. Turizmde yaşadığımız sıkıntıları Rusya’dan gelen turistlerle ciddi manada aşmış bulunuyoruz” dedi.
Görüşmede Suriye, Karabağ, Libya ve Afganistan’daki gelişmelerin etraflıca değerlendirildiğini kaydeden Erdoğan, “Azerbaycan konusunu değerlendirdik. Atılabilecek ortak adımlar hususunda samimi ve verimli görüş alışverişinde bulunduk. Özellikle Afganistan’daki gelişmeler de ele aldığımız bir diğer güncel konu başlığı oldu. Özellikle İdlib başta olmak üzere Suriye ile ilgili konuları da ayrıntılı şekilde ele aldık" diye konuştu.
Putin’den kısa zamanda bir iadeyi ziyaret istediğini ve bu isteğinin olumu karşılandığını söyleyen Erdoğan, Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey Toplantısı'nın bu yıl bitmeden Türkiye’de yapılması talebinin de olumlu karşılandığını kaydetti.
"İdlib’de güvenliğini sağladığımız bölgelerde zaman zaman bazı sıkıntılar yaşanmıyor değil"
“Putin’den Rusya’nın 2018 Soçi Mutabakatı’nın gereği olan taahhütlerini yerine getirmesi noktasında talebiniz oldu mu? Buna nasıl karşılık verdiler? Bir de M-4 karayoluyla ilgili durum gündeme geldi mi? Burada Türkiye’nin gözlem noktalarına yönelik saldırı girişimleri oluyor” sorularına Erdoğan “Türkiye olarak Suriye’de Rusya’yla birlikte kararlaştırdığımız her hususa bağlılığımızı sürdürüyoruz. Buralardan herhangi bir geri adım atmak söz konusu değil. Bütün mutabakatlara uymaya ve güvenlik koridorundaki radikal unsurların temizlenmesine de Türkiye olarak biz devam ettik. Bundan da taviz yok. Ama tabii aynı yaklaşımı muhataplarımızdan da bekliyoruz.
İdlib’de güvenliğini sağladığımız bölgelerde zaman zaman bazı sıkıntılar yaşanmıyor değil. Ama bu sıkıntıları aşmak için ilgili birimlerimiz muhataplarıyla görüşmek suretiyle bunu da çözmenin gayreti içinde oluyorlar. Bu konuda da birlikte hareket etmenin önemine vurgu yapıyoruz. Bundan sonraki süreçte de özellikle liderler düzeyinde telefon diplomasiyle, bunun yanında dışişleri ve savunma bakanlarımızın, istihbarat örgütlerimizin müşterek çalışmalarıyla bunları çözmenin gayreti içerisinde olalım dedik ve bu konuda da mutabakatımızı ortaya koyduk.
Tabii bölgede ateşkesin sağlıklı bir şekilde devamı, özellikle Türkiye’den geri dönüşleri hızla artıracaktır. 400 bini İdlib bölgesine olmak üzere 1 milyondan fazla kişi evlerine, topraklarına dönüş yaptı. Bu olumlu bir gelişme. Bu rakamı artırmak ve ülkemizde misafir ettiğimiz Suriyelilerin güvenle topraklarına dönüşü için gerekli çalışmaları aralıksız sürdürüyoruz.
Benim özellikle üzerinde durduğum bir diğer konu da PKK/YPG’nin Moskova’da olmasıydı. Bunu kendilerine hatırlattım. Aynı şekilde bu örgüt ABD’de de Beyaz Saray’da ağırlandı. Burada da bunlara ilgi, maalesef ileri derecede. Malum Amerikalı McGurk denilen bir adam var. Bu adam terör örgütlerinin adeta sevk ve idaresini yapıyor. ‘Terörle mücadele konusuyla ilgili dayanışmamızı daha da artırmamız gerekir’ dedik” yanıtını verdi.
Erdoğan, Rusya'nın Suriye'deki Kürt politikasına ilişkin "Terör örgütü PKK/YPG’nin bu bölgelerdeki varlığının sonlandırılmasıyla ilgili, daha önce varılan mutabakatların gereği yapılmalıdır.
Tabii bu görüşmemizde bölgedeki mevcut durumu değerlendirmekle birlikte, bizim gündemimizi ağırlıklı olarak Türkiye-Rusya ilişkilerini daha da geliştireceğimiz hususlar, savunma sanayiinden siyasi ve askeri konulara kadar atabileceğimiz ortak adımlar ve beraber yapabileceğimiz yatırımlar oluşturdu" dedi.
“S-400’ler konusunda geri adım atmak yok”
S-400’lerin alım sürecinin devam ettiğini belirten Erdoğan, "Geri adım atmak gibi bir şey söz konusu değil. Bu yararlı görüşmemizde tabii ki bunları da etraflıca konuştuk ve bunları daha ileri boyutlara nasıl taşıyacağımızı görüştük. Hatta uçak motorları yapımında ne gibi adımlar atacağız, savaş uçaklarıyla ilgili ne gibi adımlar atacağız; bunları da yine etraflıca konuşma imkanımız oldu.
Allah nasip ederse uçak motorları konusunda da aynı adımı atacağız. Bir diğer konu, gemi inşasında da yine beraber birçok adım atabiliriz. Denizaltılara varıncaya kadar, burada da yine Rusya ile müşterek adımlarımız inşallah olacaktır. Çalışacağız. Durmak yok yola devam.” ifadelerini kullandı.
“Hayra alamet bazı adımlar atılıyor”
Putin’in bölge ülkeleri için önerdiği 6’lı platform konusuna her hazır olduğunu ifade eden Erdoğan, “Amerika dönüşü ‘Biden ile gidişat pek hayra alamet değil’ demiştiniz. Amerika ile sorunlarımız malum; terörü desteklemeleri, S-400 konusundaki tutumları, FETÖ konusunda adım atmamaları… Gidişat hayra alamet değilse, ABD ile ilişkilerde bilmediğimiz bir şey var mı yoksa sorunlar mı derinleşti?” sorusana ise “Bunları söyledik, cevap geldi zaten. Nasip olursa Roma’da görüşeceğiz. Oradan da inşallah Glasgow’a gideceğiz. Glasgow’da da büyük ihtimalle görüşeceğiz. Demek ki hayra alamet bazı adımlar atılıyor” yanıtını verdi.
“Taliban’la görüşmemek gibi bir ön yargımız yok”
Türkiye’nin ileride Kabil Havalimanı’nın güvenliğini sağlayabileceğini ifade eden Taliban ile ilgili ise “Afganistan’dan tüm askerlerimizi çektik. Asker varlığı olarak Afganistan’da yokuz. Fakat Taliban’ın bizle uyumlu bir çalışma içerisine girmesi halinde bizim Taliban’la görüşmemek gibi bir ön yargımız da yoktur. Çünkü Afganistan halkı bizim yüz yıllara dayanan geçmişimiz olan bir halktır. Yönetimle de uyum olması halinde biz her türlü görüşmeyi yapabiliriz. Buna da kapımız açıktır” değerlendirmesinde bulundu.
“McGurk teröre destek veriyor”
Erdoğan, Amerika’nın Suriye politikasıyla ilgili de şu değerlendirmede bulundu: “Az önce bir isimden bahsettim; McGurk… Bu aslında teröre destek veren bir isimdir. Bu adam PKK/YPG/PYD’nin adeta yönetmeni durumundadır. Tabii benim bu ifadem birilerini ciddi manada rahatsız edecektir. Bunu da biliyoruz. Ama terör örgütleri ile el ele, kol kola oralarda dolaşan adamdır bu.
Benim teröristlerle mücadele verdiğim bir bölgede bunun onlarla kol kola dolaşması beni ciddi manada rahatsız etmektedir. Şu anda da onun bu terör örgütleriyle iç içe olması, beraber olması, konumunu zaten ifade etmektedir. Er veya geç Amerika buradan çıkmalı ve burası Suriye halkına bırakılmalı. “
“ABD Başkanı Biden ile G-20 Zirvesi’nde F35 sorunu görüşülecek”
BM Genel Kurul Toplantısı’nda görüşemediği ABD Başkanı Biden ile G-20 Zirvesi’nde bir araya geleceğini hatırlatan Erdoğan, görüşmede Suriye, askeri siyasi, ekonomik, ticari tüm ilişkiler ile F-35 sorunun gündeme geleceğini ifade etti.
“Yeni Anayasa çalışması bitmek üzere”
Yeni Anayasa çalışmasının bitme noktasına geldiğini kaydeden Erdoğan, çalışmanın yaşanan afetler nedeniyle kesintiye uğradığını belirterek, "Tekrar bir araya gelip, çalışmamızı süratle bitireceğiz. Siyasi Partiler Kanunu ile ilgili çalışmada da Genel Başkan Yardımcım Hayati Bey, MHP’deki muhatabıyla yaptıkları çalışmayı belirli bir noktaya getirdiler. Son durumu bana bildirecekler. Ondan sonra da hayırlısıyla buradaki kararımızı da vermiş olacağız. Devlet Bey ile de bir araya gelip üzerinden geçme imkânımız olabilir. Zaten özellikle baraj vesaire gibi konular medyaya da yansıdı” dedi.
“Başkanlık sistemiyle devam edeceğiz”
Erdoğan, parlamenter sisteme dönüş tartışmalarıyla ilgili de şu değerlendirmede bulundu:
“Asla böyle bir şey söz konusu değil. Başkanlık sistemini getiren bir iktidar kalkıp da muhalefetin kuyruğuna takılır mı? Böyle bir şey asla olamaz. Biz başkanlık sistemini getirdik ve bu yeni sistemden de memnunuz. Başkanlık sistemiyle inşallah yolumuza devam edeceğiz. Başkanlık sistemiyle aldığımız mesafe de ortadadır. Bizi yıllarca geride bırakmış olan eski vesayetçi sistemi tekrar denemenin anlamı yok. Eski sistem demek, yamalı bohça demektir. Eski sistem demek, sürekli koalisyon hükümetlerinin olması demektir. Eski sistem demek, kesinlikle sağlıklı bir yönetim biçiminin olmayışı demektir. Olay bu kadar basittir. “
“Bazı cezai müeyyideler gelecek”
Erdoğan, fahiş fiyat artışları nedeniyle son dönemde denetlenen zincir marketlerle ilgili de, “Şu anda zincir market dediğimiz bu güçlü marketler bu işin ağırlığını oluşturuyor. Bunların bir de alt yapıları var. Bu alt yapılar da ciddi manada bu işin beslemesi oluyor. Şu anda bazı marketlerle ilgili bir denetim süreci olacak. Bazı cezai müeyyideler gelecek. Böyle bir durum söz konusu. Biz kendilerinden hassasiyet bekliyoruz. Ticaret Bakanlığımız da denetimlerini sıklaştırarak sürdürüyor. Bunu da devam ettireceğiz. Tarladan manava ve markete kadar bu süreci çok daha ciddi bir şekilde denetleyeceğiz." diye konuştu.