Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli: İklim değişikliği yaygın, hızlı ve yoğun

IPCC'nin tüm dünyada merakla beklenen ve 66 ülkeden 234 bilim insanının 5 yıllık çalışmayla hazırladığı altıncı rapor örgütün İsviçre'nin Cenevre kentindeki merkezinde açıklandı.

"İklim Değişikliği 2021: Fizik Biliminin Temeli" başlıklı rapor, 6 Ağustos Cuma IPCC üyesi 195 üye ülke tarafından sanal ortamda düzenlenen oturumda onaylandı.

İkinci kısmı 2022'de yayımlanacak raporda, "iklimde gözlemlenen değişikliklerin çoğu, yüz binlerce yıl değilse de binlerce yıldır görülmedi ve örneğin devam eden deniz seviyesinin yükselmesi gibi, halihazırda etkin olan (harekete geçen) bazı değişiklikler, yüzlerce ila binlerce yıl boyunca geri döndürülemez (geri dönüşü yok)." ifadesi yer aldı.

Karbondioksit (CO2) ve diğer sera gazlarının emisyonlarındaki güçlü ve sürekli azalmaların iklim değişikliğini sınırlayacağının altı çizilen raporda, "Hava kalitesi için faydalar hızla gelse de IPCC'ye göre küresel sıcaklıkların istikrara kavuşması 20-30 yıl sürebilir." öngörüsünde bulunuldu.

"Rapor paha biçilmez"

1988'de kurulan IPCC'nin Güney Koreli Başkanı Hoesung Lee rapora ilişkin, "Bu rapor, istisnai koşullar altındaki olağanüstü çabaları yansıtıyor. Bu rapordaki yenilikler ve iklim biliminde yansıttığı ilerlemeler, iklim müzakereleri ve karar alma süreçlerine paha biçilmez girdi sağlıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Gelecek on yıllarda 1,5 santigrat derecelik küresel ısınma seviyesini geçme ihtimaline ilişkin yeni tahminler sunan raporda, "İklim değişikliğinde ani, hızlı ve büyük ölçekli azalmalar olmadıkça, sera gazı emisyonları, ısınmayı 1,5 santigrat derece, hatta 2 santigrat dereceye kadar sınırlaması ulaşılmaz olacaktır." ifadesi kullanıldı.

İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının 1850-1900'dan bu yana yaklaşık 1,1 santigrat derece ısınmadan sorumlu olduğuna dikkati çekilen raporda, gelecek 20 yılda ortalama küresel sıcaklığın 1,5 santigrat dereceye ulaşması veya hatta bu ısınmayı aşmasının beklendiği kaydedildi.

Raporda, bu değerlendirmenin, iklim sisteminin insan kaynaklı sera gazı emisyonlarına tepkisine ilişkin bilimsel anlayıştaki ilerlemenin yanı sıra tarihi ısınmayı değerlendirmek için geliştirilmiş gözlemsel veri kümelerine dayandığı belirtildi.

"Yaşadığımız değişiklikler ilave ısınma ile artacak"

IPCC Çalışma Grubu Eş Başkanı Valerie Masson-Delmotte, raporun iklim değişikliğine ilişkin gerçeğin yansıması olduğunu vurgulayarak, "Artık nereye gittiğimizi, ne yapılabileceğini ve nasıl hazırlanabileceğimizi anlamak için gerekli olan geçmiş, şimdiki ve gelecekteki iklimin çok daha net resmine sahibiz." bilgisini paylaştı.

"Yaşadığımız değişiklikler ilave ısınma ile artacak." ifadesini kullanan IPCC'nin diğer Eş Başkanı Panmao Zhai de iklim değişikliğinin zaten dünyadaki her bölgeyi çeşitli şekillerde etkilediğine işaret etti.

"Yazlar uzun, kışlar kısa geçecek"

Raporda ayrıca gelecek on yıllarda iklim değişikliklerinin tüm bölgelerde artacağını öngörürken, 1,5 santigrat derece küresel ısınmayla sıcak hava dalgalarının artacağı vurgulanan raporda, sıcak mevsimlerin uzun, soğuk mevsimlerin ise kısa olacağı kaydedildi.

İklim değişikliğinin "yaygın, hızlı ve yoğun" olduğu uyarısında bulunulan raporda, ayrıca 2 santigrat derece küresel ısınmada aşırı sıcaklıkların tarım ve sağlık için kritik tolerans eşiklerine daha sık ulaşacağını gösterdiği kaydedildi.

Birleşmiş Milletler ile Dünya Meteoroloji Örgütüne üye ülkelerden oluşan "İklim Değişikliği Hükümetler Arası Paneli (IPCC) 5 ila 7 yılda bir dünyanın iklim sisteminin geldiği durumla ilgili değerlendirme raporları hazırlayarak duyuruyor. Bu raporlardan ilki 1990, ikincisi 1996, üçüncüsü 2001, dördüncüsü 2007, beşincisi ise 2013 ve Eylül 2014 arasında parçalar halinde yayıml