Endülüs'ün geleneksel edebiyat ve musiki sanatı "Melûf" Libya'da yaşatılmaya çalışılıyor

- Endülüs İslam Medeniyetinden Mağrib ülkelerine miras kalan Melûf geleneği, Mevlid-i Nebi gibi dini etkinliklerde icra edilen "muvaşşah" adlı şiir türünün musiki ile birleştiği bir sanat olarak biliniyor- Melûf'ta seslendirilen 'muvaşşahat' eserlerinde Hz. Muhammed'e methiyeler içeren şiirler önemli bir yer tutuyor

Genel 26.08.2021, 11:00

Endülüs'ün geleneksel edebiyat ve musiki sanatı

TRABLUS (AA) - MÜCAHİT AYDEMİR - Endülüs'ten Mağrib ülkelerine miras kalan edebiyat ve müzik sanatı 'Melûf' Libya'da yaşatılmaya devam ediyor.

15'inci yüzyılda İspanyol Engizisyonunu döneminde sürgün edilen Müslümanlar, ayak bastıkları Mağrib ülkelerine köklü Endülüs medeniyetinin kültür ve sanatını da beraberinde taşıdılar.

Libya'nın başkenti Trablus ile Tunus'ta (başkent) ve Cezayir'in Konstantin kentinde yaygınlık kazanan Endülüs mirası Melûf geleneği, esas olarak Sufi zaviyelerinde Mevlid-i Nebi gibi dini münasebetlerde icra edilen "muvaşşah" adlı şiir türünün musiki ile birleştiği bir sanat olarak biliniyor.

Bugünse Melûf, Libya'da festival ve düğün gibi toplumsal kutlamalar vesilesiyle de toplumda dinleyici buluyor.

Endülüs muvaşşahat eserlerinin seslendirildiği Melûf'ta kullanılan müzik aletlerini, "gita" adı verilen üflemeli bir çalgı, zilli bir tef türü olan Tar, darbuka, def ve kudümün yanı sıra, daha geç dönemde kullanılmaya başlanan ud, ney ve keman gibi aletler oluşturuyor.

AA muhabirine konuşan Libya Maluf Komisyonu Başkanı Halife Abdullah Hammude, Melûf geleneğinin yüzyıllarca tekke ve zaviyelerde tatbik edilerek bugüne kadar korunduğunu kaydetti.

20'nci yüzyılın ilk yarısından itibaren, din bilginlerinin öncülüğünde bu sanata özgü topluluklarının kurulmasıyla Melûf'un geliştirilerek yaygınlaştığını belirten Hammude, Hasan el-Ureybi'nin 1964'te Trablus'ta kurduğu Melûf topluluğunun bunların en ünlülerinden biri olduğunu söyledi.

Melûf'ta seslendirilen 'muvaşşahat' eserlerinde Hz. Muhammed'e methiyeler içeren şiirlerin önemli bir yer tuttuğuna işaret eden Hammude, "Bu nedenle çeşitli etkinliklerde (bu sanatın) adının, 'melûf, muvaşşahat ve dini methiyeler' şeklinde kullanıldığını görürsünüz." dedi.

Libyalı sanatçı, Melûf'un "Arap müziğinin öncü türlerinden biri" olduğunu kaydederek, "Hatta Arap müziğinin en temel dayanaklarından biri sayılır. Zira bir sanatçı veya şarkıcı, bir Melûf topluluğunun ritimlerini kavrar ve iyi bir şekilde bunu icra etmeyi başarırsa, sözleri ve ritmi ne kadar zor olursa olsun diğer bütün edebi metinleri seslendirebilir." diye konuştu.

Libya'daki Melûf topluluklarının performansları sırasında önlerinde yazılı metinler ve notalar bulunmadığına dikkati çeken Hammude, bu sanatçıların ezbere dayalı olarak Meluf'u icra ettiklerini kaydetti.

Hammude, Melûf'un bu özelliğini hakkında şunları söyledi:

"Merhum Hasan el-Ureybi öncülüğünde Libya Meluf Topluluğu olarak birgün Paris'te konser veriyorduk. Etkinliğe katılan Avrupalılar ve özellikle oryantalistler, Melûf ekibinin bir-bir buçuk saat boyunca önlerinde metin ve müzik notaları bulunmadan çaldıklarını gördüler. Bu onlara göre hayli ilginç bir durumdu. Çünkü onlar (Avrupalı sanatçılar) yazılı kurallara göre çalıyorlar."

Hammude, bu kadim ve zengin kültürün korunmasının, "Arap ve İslam kimliğinin muhafaza edilmesi" anlamına geldiğini sözlerine ekledi.

#Libya #Endülüs kültürü #Endülüs müziği #Meluf #muvaşşah

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	29	74
2. Fenerbahçe	28	68
3. Samsunspor	30	51
4. Beşiktaş	29	48
5. Eyüpspor	29	47
6. Başakşehir	29	45
7. Gaziantep FK	29	42
8. Antalyaspor	30	40
9. Göztepe	29	39
10. Kasımpaşa	30	39
11. Konyaspor	30	37
12. Trabzonspor	28	36
13. Kayserispor	29	36
14. Bodrum FK	30	34
15. Rizespor	28	34
16. Sivasspor	29	31
17. Alanyaspor	29	31
18. Hatayspor	29	19
19. A.Demirspor	28	-2

Takımlar	O	P
1. Kocaelispor	33	66
2. Karagümrük	34	60
3. Gençlerbirliği	34	58
4. Erzurumspor	33	55
5. Bandırmaspor	33	55
6. İstanbulspor	34	52
7. Keçiörengücü	34	51
8. Amed Sportif	34	51
9. Boluspor	33	48
10. Iğdır FK	33	48
11. Esenler Erokspor	33	48
12. Ahlatçı Çorum FK	33	48
13. Ümraniye	33	47
14. Pendikspor	34	45
15. Sakaryaspor	34	45
16. Ankaragücü	33	38
17. Manisa FK	33	38
18. Şanlıurfaspor	34	37
19. Adanaspor	33	27
20. Yeni Malatyaspor	33	-21

Takımlar	O	P
1. Liverpool	32	76
2. Arsenal	32	63
3. Nottingham Forest	32	57
4. Newcastle	31	56
5. M.City	32	55
6. Chelsea	32	54
7. Aston Villa	32	54
8. Fulham	31	48
9. Brighton	32	48
10. Bournemouth	31	45
11. Brentford	32	43
12. Crystal Palace	31	43
13. Everton	32	38
14. M. United	32	38
15. Tottenham	32	37
16. Wolves	32	35
17. West Ham United	32	35
18. Ipswich Town	32	21
19. Leicester City	32	18
20. Southampton	32	10

Takımlar	O	P
1. Barcelona	31	70
2. Real Madrid	31	66
3. Atletico Madrid	30	60
4. Athletic Bilbao	30	54
5. Villarreal	29	48
6. Real Betis	30	48
7. Celta Vigo	31	43
8. Mallorca	31	43
9. Real Sociedad	31	41
10. Rayo Vallecano	30	40
11. Getafe	31	39
12. Osasuna	31	38
13. Valencia	31	37
14. Sevilla	31	36
15. Espanyol	30	35
16. Girona	31	34
17. Deportivo Alaves	31	30
18. Las Palmas	31	29
19. Leganes	31	28
20. Real Valladolid	30	16