Fransa'da düzenlenen Uluslararası Libya Konferansı sona erdi

PARİS (AA) - Fransa, Almanya ve İtalya'nın eş başkanlığında düzenlenen Uluslararası Libya Konferansı, başkent Paris'te sona erdi.

Paris'teki Kimya Evi'nde yapılan konferansın ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İtalya Başbakanı Mario Draghi, Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ortak basın toplantısı düzenledi.

Macron, bugünkü meselenin Libya'nın içinde bulunduğu krizden çıkması olduğunu söyledi.

Libya'daki durumun halk, bölge, Afrika kıtası ve Akdeniz için bir dram olduğunu ifade eden Macron, son yıllarda Libya'ya ilişkin önemli çalışmaların yapıldığını aktardı.

Macron, konferansta Libya'da 24 Aralık'ta yapılması planlanan seçimlerin ele alındığını belirtti.

Uluslararası toplumun bu seçim takvimine destek verdiğini ve seçimlerin düzgün şekilde düzenlenmesi gerektiğini ifade eden Macron, Arap Ligi, Avrupa Birliği (AB), Afrika Birliği ve Birleşmiş Milletlerin (BM) bu konuya destek vermeye hazır olduklarını ilettiklerini söyledi.

Macron, Ekim 2020'de alınan ateşkes kararının uygulanmasının önemli olduğunu kaydetti.

Konferansta alınan kararlardan birinin, Libya'da bulunan paralı askerlerin geri çekilmesine ilişkin planın oluşması olduğuna işaret eden Macron, bu planın uygulanması gerektiğini anlattı.

Macron, mevcut durumda 300 paralı askerin Libya'dan geri çekildiğini aktardı.

Libya'daki paralı askerlerin gelecek haftalarda ülkeyi terk edeceğini ifade eden Macron, Türkiye ve Rusya'nın paralı askerlerini ülkeden hızlıca geri çekmesi gerektiğini belirterek, bu paralı askerlerin bölgenin istikrarını tehdit ettiğini öne sürdü.

Macron, "Seçimlerin özgür, tarafsız ve şeffaf bir şekilde düzenlenmesi konusunda dikkatli olmalıyız. Libya'da geçiş süreci tamamlanmalı ve çeşitli aktörlerin rollerini gerçekleştirmesi için seçimler en düzgün şekilde yapılmalı." dedi.

Libya'daki tarafların seçim sonuçlarını tanıma konusunda taahhüt verdiğini kaydeden Macron, "Gelecek 6 hafta seçimlerin düzgün şekilde düzenlenmesi için belirleyici olacak." ifadesini kullandı.

Uluslararası toplumun bu seçimlere destek vermesinin önemli bir gelişme olduğunu söyleyen Macron, Libya konusunda Draghi ve Merkel ile ortak görüşü paylaştıklarını kaydetti.

- "24 Aralık'taki seçimler çok önemli"

Almanya Başbakanı Merkel ise Libyalıların kendi geleceklerine kendilerinin karar vereceğine değinerek, "24 Aralık'taki seçimler çok önemli. Seçimlerin kaderidir, seçim sonucunda herkes kazanamaz. Önemli olan burada seçim sonuçlarının kabul edilmesidir." dedi.

Yaklaşık 3 milyon kişinin seçimler için kaydolmasının önemli olduğunu vurgulayan Merkel, seçimler için gerekli koşulların güvenlik ve istikrar olduğunu anlattı.

Merkel, Almanya olarak Libya'daki ateşkes gözlemcilerini eğitmeye hazır olduklarını duyurdu.

Ülkedeki farklı grupların adım adım uzlaşmaya doğru ilerlemesini temenni eden Merkel, bunun uzun bir süreç olacağının farkında olduklarına işaret etti.

Libya'da neler olduğunun kendileri için önemsiz olmadığının altını çizen Merkel, ancak ülkenin geleceğine Libyalıların karar vermesinin önemli olduğunu dile getirdi.

Merkel, Türkiye ve Rusya ile ilgili bir soruya şöyle yanıt verdi:

"Aşamalı bir süreçten söz ediyoruz. Berlin sürecinden bu yana ilerleme var. Türk tarafında bazı çekinceler var. Rusya karşılıklı olarak yapılabileceğini kabul etti. Müzakereler iyi yolda ilerliyor. İlk paralı askerlerin geri çekilmeye başlaması güzel bir şey. (Libya'ya) Komşu ülkelerin paralı askerlerin geri çekilmesini üstlenmesi güzel bir şey. Bu örnek teşkil edecek. Daha çok yapılması gereken şeyler var ama bu bir başlangıç. Libya'nın görüşünü ortaya koyan 5+5 Komitesinin bir plan belirlemesi önemli. (Libya konusunda) İlk konferanstan bu yana birçok sene geçti ve yavaş ilerleme kaydedilse de iyi yoldayız. Bu beni umutlandırıyor."

- "Hep beraber istikrar ve barışın arttırılması için çalışacağız"

Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe de "Oturum sırasında, (24 Aralık'ta yapılması planlanan) seçimlerin uygun ve iyi şartlarda gerçekleşmesi için çok önemli bazı noktalara vurgu yaptıklarını" kaydetti.

Libya Başbakanı, bu noktaları şöyle sıraladı:

"İlk olarak, yasama organlarının, uzlaşıya dayalı şekilde seçim yasası düzenlenmesini sona erdirmesini, ikinci olarak, seçimlerin eş zamanlı yapılmasının zorunluluğu ve başkanlık ve parlamento seçimlerinin tüm Libya halkına yönelik açık ve net bir çerçevede yapılması gerektiğini dile getirdik. Üçüncü olarak, seçimlerin müdahaleye maruz kalmadan yapılması için siyasi olarak desteklenmesi ve uluslararası gözleme tabi olmasını, dördüncü olarak da bu seçimlerin sonucunun kabul edilmesi için gerçek garantiler konulması ve bu sonuçları engelleyen ve reddedenlere karşı yaptırım uygulanmasını vurguladık."

"Hep beraber istikrar ve barışın arttırılması için çalışacağız." diyen Dibeybe, ateşkes anlaşması kapsamında BM öncülüğünde faaliyet gösteren 5+5 Ortak Askeri Komitesine her türlü çabaları için desteklerini vurguladıklarını kaydetti.

Dibeybe, burada kendisine yöneltilen, "Görevinizi, 24 Aralık seçimlerinden çıkacak yeni yönetime devredecek misiniz?" sorusuna, "Eğer seçimler şeffaf ve tüm taraflar arasında uzlaşıya dayalı şekilde tamamlanırsa, yönetimi Libya halkının seçtiği yeni hükümete teslim edeceğim." yanıtını verdi.

- "24 Aralık’ta oy kullanmak aciliyettir"

İtalya Başbakanı Draghi, Libya’nın istikrara kavuşması için dört temel unsur olduğunu belirterek, bunlardan ilkinin 24 Aralık’ta yapılması planlanan seçimler olduğunu ifade etti.

Yıllarca süren çatışmanın ardından Libyalıların, özgür, şeffaf ve güvenilir seçimlerde kendini ifade edebilmesi gerektiğine işaret eden Draghi, "3 milyon seçmen çoktan kayıt yaptırmış durumda. Seçim sonuçlarının kabul edilmesi gerekir. Ayrıca Libya'nın acil bir seçim yasasına ihtiyacı var. Umarım bu yasa, gelecek haftalarda değil, gelecek günlerde hep birlikte çalışarak herkesin mutabakatıyla çıkar. Çünkü 24 Aralık’ta oy kullanmak aciliyettir." ifadelerini kullandı.

Draghi, ikinci unsurun ise ülkedeki ateşkesin sürmesi olduğunu, bu ateşkes sayesinde 1,5 yıldır ülkede savaş olmadığını kaydetti. Draghi, seçimlerden önce bazı yabancı paralı askerlerin çekilmesinin taraflar arasında güvenin oluşmasına da katkı yapacağını söyledi.

Başbakan Draghi, üçüncü unsurun ekonomi olduğuna dikkati çekerek, Libya halkının ekonomik faaliyetlerini finanse edilebilmesi için, tek bir ulusal bütçe olması ve merkez bankasından başlamak üzere ekonomik kurumların yeniden birleşmesi gerektiğini aktardı.

Dördüncü unsur olarak ise insan haklarına işaret eden Draghi, bununla hep birlikte yüzleşilmesi gerektiğini belirtti.

Draghi, İtalya’nın Libya’yı desteklemeye hazır olduğunu da söyledi.

İtalya Başbakanı, Libya üzerinden İtalya ve Avrupa'ya yönelik düzensiz göçe de değinerek, "Bizim ülkemize yönelik göçmen gelişleri sürdürülemez hale geldi. AB, buna bir çözüm bulmalı. Libya Başbakanı Dibeybe ile görüştük. Onun da dediği gibi Libya da bir geçiş ülkesi. Göçmenler, genellikle Libya’dan değil, komşu ülkelerden geliyor." dedi.

Konferansa, Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Almanya Başbakanı Merkel, İtalya Başbakanı Draghi, Libya Başbakanı Dibeybe, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) lideri Nikos Anastasiadis, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bazı Afrika ülkeleri, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Katar'ın bulunduğu 30 ülke ile 6 uluslararası kuruluştan üst düzey yetkililer katıldı.

Türkiye'yi konferansta Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal temsil etti.