Hollanda'da Amsterdam Belediyesi, ülkenin köle ticaretindeki rolü sebebiyle özür diledi

AMSTERDAM (AA) – Hollanda'da Amsterdam Belediyesi, ülkenin köle ticaretindeki dahli nedeniyle özür dileyen ilk resmi kurum oldu.

Amsterdam Oosterpark'taki Hollanda Ulusal Kölelik Tarihi Anıtı önünde yapılan törene katılan Amsterdam Belediyesi Başkanı Femke Halsema, konuşmasında Hollanda'nın kolonyal tarih ile yüzleşmesi açısından bugünün önemli bir gün olduğunu dile getirdi.

Hollanda'da hükümeti kurmakla görevlendirilen geçici hükümetin İçişleri Bakanı Kajsa Ollongren da törende bir konuşma yaptı.

Amsterdam Belediyesinin aldığı özür kararının mimarı olarak gösterilen DENK Partisi Amsterdam Belediye Meclisi Üyesi Eduard Mangal sürecin bir buçuk yıl sürdüğünü belirtti.

Özür mesajının tarihi bir adım olduğunu belirten Mangal "Bu adım diğer devlet kurumları ve hükümet için de bir örnek teşkil edecektir." dedi.

DENK Partisi'nin Amsterdam Belediye Meclisi'ndeki bir diğer üyesi Numan Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada "Hollanda hükümeti kölelik tarihiyle yüzleşmek istemiyor." ifadelerini kullandı.

Hollanda'nın bugünkü refah düzeyine ulaşmasında kölelik sisteminin rolüne değinen Yılmaz, "Hükümet kölelik zamanındaki sorumlulukları sebebiyle tazminatla karşılaşmamak için özür dilemekten kaçınıyor." dedi.

Hollanda'da geçici hükümetin Başbakanı Mark Rutte, geçen yılki törenlerde, toplumda çok fazla kutuplaşmaya yol açacağı gerekçesiyle ülkesinin kölelik tarihi için özür dilemeyeceğini açıklamıştı.

Hollanda hükümeti kölelik geçmişi için özür ve tazminat yerine, 2023'ü köle ticaretini anma yılı ilan etmeyi düşündüğünü açıklamıştı.

- Hollanda'nın kölelik tarihi

Hollanda, Amerika kıtasından Asya'ya, Afrika'dan Güney Amerika'ya kadar birçok bölgede sömürgecilik yaptı.

17. yüzyıldan itibaren Afrika kıtasında sömürge oluşturmaya başlayan Hollanda; Fildişi Sahili, Gana, Güney Afrika, Angola, Namibya ve Senegal'de birçok koloni kurarak bu ülkelerdeki doğal ve insani kaynakları kullandı.

Hollanda'nın, Afrika'daki sömürge izlerinden en bilineni Khoikhoi halkına yönelik katliamları oldu. Hollanda, 1659, 1673 ve 1674-1677'de Khoikhoi’yi köleleştirmek için büyük katliamlar yaparak binlerce Afrikalıyı öldürdü, evlerine ve arazilerine el koydu ve köle olarak kaçırdı.

Hollanda, Asya’daki köle ticaretini de elinde bulunduruyordu. Madagaskar, Endonezya, Hindistan ve Sri Lankalı köleler çalıştırıldı. Bazı dönemlerde sömürgelerdeki bir Hollandalıya yaklaşık 200 köle düştüğü görüldü.

Hollandalıların Asya'da da yaklaşık 1 milyon 135 bin kişiyi köleleştirdiği tahmin ediliyor.

Hollanda 1814'te resmi olarak köle ticaretini sona erdirse de Surinam ve Hollanda Atilleri'nde köleliğin resmi olarak kaldırılması ve kölelerin özgürleştirilmesi 1 Temmuz 1863'te gerçekleşti.

Ancak ülkede 1 Temmuz 1873'e kadar kölelik fiilen devam ederken bu tarihe kadar Surinam'da 33 bin, Hollanda Antilleri'nde de 11 binden fazla köle çalıştırılmaya devam edildi.

Hollanda, her yıl 1 Temmuz'u eski sömürgeler ve Hollanda'nın bazı şehirlerinde Keti Koti (kırık pranga) Bayramı olarak kutluyor.