NATO, Rusya ile diyaloğa açık olduklarını bildirdi

BRÜKSEL (AA) - NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO ile Rusya arasında karşılıklı akreditasyon iptali ve ofislerin kapatılması kararlarının ardından ittifakın Rusya ile hala diyaloğa açık olduğunu söyledi.

Stoltenberg, 21-22 Ekim’de düzenlenecek NATO Savunma Bakanları Toplantısı öncesinde basına yaptığı açıklamada, toplantıda Rusya'nın da konuşulacağını belirtti.

Rusya'nın NATO'daki misyonunda görevli 8 Rus görevlinin akreditasyonlarının iptalinin ardından Rusya'nın Moskova'daki NATO ofislerini kapatma kararını hatırlatan Stoltenberg, "Diyalog ve karşılıklı anlayışı desteklemeyen bu karardan üzüntü duyuyoruz. Ancak NATO'nun politikası tutarlı olmaya devam etmektedir. Biz NATO-Rusya Konseyi yolu da dahil olmak üzere diyaloğa açığız." dedi.

Stoltenberg, en son 2019'da toplanan NATO-Rusya Konseyinin toplanmasına yönelik tekliflerinin hala geçerli olduğunu vurguladı ve bir taraftan da Rusya'ya karşı savunma ile caydırıcılığa yönelik çabalarını değerlendirmeye devam edeceklerini aktardı.

NATO'nun akreditasyon kararı hakkında bilgi veren Stoltenberg, Rusya'nın son yıllarda Karadağ, Çekya'da zarar verici faaliyetlerde bulunduğunu, bazı eski Rus ajanların ve Rus muhaliflerin zehirlenmesinde Rus görevlilerin rol aldığını söyledi.

Avrupa Parlamentosunun insan hakları alanında her yıl verdiği Sakharov Ödülü'nün bu sene Rus muhalif Aleksey Navalnıy'a verilmesini değerlendiren Stoltenberg, "Bu durum Navalnıy'ın demokratik değerlerin savunulmasında oynadığı önemli rolün ve Rusya'da büyük bir ses olmasının kabul edilmesi, aynı zamanda şartsız salıverilmesi çağrılarının tanınmasıdır." diye konuştu.

Stoltenberg, iki günlük savunma bakanları toplantısında Rusya'nın nükleer füze sistemlerine NATO'nun verdiği karşılıktaki ilerlemeyi de ele alacaklarını bildirdi.

- Taliban'ın bu kadar hızlı dönmesi beklenmiyordu

Afganistan konusundaki soruları yanıtlayan Stoltenberg, bu ülkeden çekilmeden sonra öğrenilen dersler konusunda değerlendirmelerinin sürdüğünü, toplantıda bunun da bakanlarca ele alınacağını aktardı.

Stoltenberg, çekilme öncesinde bir ikilem bulunduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Ya kalacaktık ve hem NATO'dan hem de sivil Afganlardan can kaybı riskini ayrıca Afganistan'daki NATO askerlerinin sayısının artırma riskini göze alacaktık. Ya da ayrılacak ve Taliban'ın dönmesi riskini göze alacaktık. Bu risk tüm NATO müttefiklerine iletildi. Beklenmeyen şey ise Taliban'ın dönüşünün hızıydı."

Stoltenberg, bir soru üzerine de hem Afganistan hem de ABD, İngiltere ve Avustralya arasındaki "AUKUS" anlaşmasının NATO müttefiklerinin neden bir arada olması gerektiğini gösteren etkenler olduğunu belirtti.

- NATO Savunma Bakanları Toplantısı

NATO üyesi ülkelerin savunma bakanları, Afganistan'daki durum, Rusya, Çin ve NATO-AB ilişkileri gibi gündem maddelerini ele almak üzere 21-22 Ekim'de ittifakın Brüksel'deki karargahında bir araya gelecek.

Türkiye'yi Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar'ın temsil edeceği iki günlük NATO Savunma Bakanları Toplantısı hazirandaki NATO Zirvesi'nden ve ittifakın bu yaz Afganistan'dan çekilmesinden sonra düzenlenen ilk NATO Savunma Bakanları Toplantısı olması bakımından önem taşıyor.

Toplantının Afganistan başlığında NATO'nun çekilmesinin ardından son durum, Afganistan'da elde edilen kazanımların kaybedilmemesi için neler yapılabileceği, terörle mücadele gibi konular konuşulacak.

NATO'daki Rusya delegasyonunda görevli 8 personelin akreditasyonlarının NATO tarafından geri alınması, ardından Rusya'nın karşılık olarak Moskova'daki NATO misyonlarının faaliyetlerini durdurma kararı sonrası durum da toplantıda görüşülecek. İttifakın Rusya'ya yönelik "caydırıcılık ve savunma" ile "diyalog" içeren ikili yaklaşımının özellikle diyalog boyutunun bu son kararların ardından nasıl ilerleyeceği konuşulacak.

NATO'nun son dönemde sıkça vurguladığı, haziranda düzenlenen NATO Zirvesinin bildirisinde önemli yer bulan "Çin'in yükselişi" de NATO savunma bakanlarının masasında olacak.

Toplantının ikinci gününde bakanlara AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in de katılması bekleniyor. Bu bölümde NATO-AB ilişkilerinin ele alınması öngörülüyor.