İran'dan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının raporuna “profesyonellikten uzak“ suçlaması

 İran’ın Birleşmiş Milletler (BM) Viyana Ofisi Nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Kazım Garibabadi, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi’nin ülkesine yönelik geçen hafta paylaştığı raporda yer alan bazı değerlendirmelere tepki göstererek, söz konusu raporun "profesyonellikten uzak, yanıltıcı ve haksız" olduğunu savundu.

Avusturya’nın başkenti Viyana’da 13 Eylül Pazartesi başlayan UAEA Yönetim Kurulu Toplantısı'nın bugünkü oturumunda konuşan Garibabadi, Grossi’nin İran raporu ve toplantının açılışında yaptığı konuşmaya yönelik eleştirilerini sıraladı.

Büyükelçi Garibabadi, raporda Ajansa bildirilmeyen dört konumda nükleer madde ya da faaliyetlerin olduğuna yönelik değerlendirmelere yer verildiğini, bu dört yere ilişkin ülkesine yöneltilen sorulara gerekli yanıtların verilmediği iddiasında bulunulduğunu anımsattı.

İran’ın söz konusu yerlerin bazılarına ilişkin gerekli açıklamaları hem yazılı hem de sözlü olarak yaptığını kaydeden Garibabadi, raporda yer alan diğer adreslere ilişkin değerlendirmelerin 20 yıl öncesine ait özel bir uydudan elde edilen görüntülere dayandığını, bu görüntülerden hareketle adreslerde nükleer faaliyet yapılıp yapılmadığının tespit edilemeyeceğini ileri sürdü.

Garibabadi, çoğu önemsiz ve eski konuların Ajans tarafından gündeme getirilerek, olayların büyütülmesinin endişe verici olduğunu ifade etti.

Ajansın siyasi yaklaşımlardan kaçınması, yaklaşım ve raporlarında profesyonelliği koruması gerektiğini savunan Garibabadi, şunları söyledi:

"Ajansın küresel düzeydeki denetimlerinin yüzde 20'sinden fazlasına ev sahipliği yapan ve daha fazlasını kabul eden, 5 yılı aşkın süredir Ajansın en sağlam doğrulama ve izleme faaliyetlerinin yapıldığı bir ülkede, Nasıl olur da yirmi yıl öncesine ait önemsiz miktarda malzeme bir ülkenin nükleer programının barışçıl yapısını etkileyebiliyor? Kurumun raporundaki değerlendirmesi tamamen profesyonellikten uzak, yanıltıcı ve haksızdır."

Garibabadi, UAEA Başkanı'nın ülkesine yönelik tutumunu değiştirmesi temennisinde bulunarak, aksi takdirde bu yöntemin İran’ın kuruma yönelik yaklaşımını olumsuz etkileyeceğini sözlerine ekledi.

UAEA Başkanı Grossi, 13 Eylül’de İran’ın nükleer faaliyetlerine ilişkin yaptığı açıklamada, "İran'da bildirilmeyen yerlerde nükleer malzemenin bulunduğundan ve bu nükleer malzemenin mevcut konumlarının Ajans tarafından bilinmediğinden derin endişe duyuyorum." ifadelerini kullanmıştı.

Grossi, ayrıca güvenlik denetimi hususunda İran'ın Ajansa ikna edici bilgiler paylaşmadığını, bu durumun kurumun İran'ın nükleer programının barışçıl doğasına dair güvence sağlama yeteneğini ciddi şekilde etkileyeceğini söylemişti.