Endülüs'ün geleneksel edebiyat ve musiki sanatı "Melûf" Libya'da yaşatılmaya çalışılıyor

- Endülüs İslam Medeniyetinden Mağrib ülkelerine miras kalan Melûf geleneği, Mevlid-i Nebi gibi dini etkinliklerde icra edilen "muvaşşah" adlı şiir türünün musiki ile birleştiği bir sanat olarak biliniyor- Melûf'ta seslendirilen 'muvaşşahat' eserlerinde Hz. Muhammed'e methiyeler içeren şiirler önemli bir yer tutuyor

Genel 26.08.2021, 11:00

Endülüs'ün geleneksel edebiyat ve musiki sanatı

TRABLUS (AA) - MÜCAHİT AYDEMİR - Endülüs'ten Mağrib ülkelerine miras kalan edebiyat ve müzik sanatı 'Melûf' Libya'da yaşatılmaya devam ediyor.

15'inci yüzyılda İspanyol Engizisyonunu döneminde sürgün edilen Müslümanlar, ayak bastıkları Mağrib ülkelerine köklü Endülüs medeniyetinin kültür ve sanatını da beraberinde taşıdılar.

Libya'nın başkenti Trablus ile Tunus'ta (başkent) ve Cezayir'in Konstantin kentinde yaygınlık kazanan Endülüs mirası Melûf geleneği, esas olarak Sufi zaviyelerinde Mevlid-i Nebi gibi dini münasebetlerde icra edilen "muvaşşah" adlı şiir türünün musiki ile birleştiği bir sanat olarak biliniyor.

Bugünse Melûf, Libya'da festival ve düğün gibi toplumsal kutlamalar vesilesiyle de toplumda dinleyici buluyor.

Endülüs muvaşşahat eserlerinin seslendirildiği Melûf'ta kullanılan müzik aletlerini, "gita" adı verilen üflemeli bir çalgı, zilli bir tef türü olan Tar, darbuka, def ve kudümün yanı sıra, daha geç dönemde kullanılmaya başlanan ud, ney ve keman gibi aletler oluşturuyor.

AA muhabirine konuşan Libya Maluf Komisyonu Başkanı Halife Abdullah Hammude, Melûf geleneğinin yüzyıllarca tekke ve zaviyelerde tatbik edilerek bugüne kadar korunduğunu kaydetti.

20'nci yüzyılın ilk yarısından itibaren, din bilginlerinin öncülüğünde bu sanata özgü topluluklarının kurulmasıyla Melûf'un geliştirilerek yaygınlaştığını belirten Hammude, Hasan el-Ureybi'nin 1964'te Trablus'ta kurduğu Melûf topluluğunun bunların en ünlülerinden biri olduğunu söyledi.

Melûf'ta seslendirilen 'muvaşşahat' eserlerinde Hz. Muhammed'e methiyeler içeren şiirlerin önemli bir yer tuttuğuna işaret eden Hammude, "Bu nedenle çeşitli etkinliklerde (bu sanatın) adının, 'melûf, muvaşşahat ve dini methiyeler' şeklinde kullanıldığını görürsünüz." dedi.

Libyalı sanatçı, Melûf'un "Arap müziğinin öncü türlerinden biri" olduğunu kaydederek, "Hatta Arap müziğinin en temel dayanaklarından biri sayılır. Zira bir sanatçı veya şarkıcı, bir Melûf topluluğunun ritimlerini kavrar ve iyi bir şekilde bunu icra etmeyi başarırsa, sözleri ve ritmi ne kadar zor olursa olsun diğer bütün edebi metinleri seslendirebilir." diye konuştu.

Libya'daki Melûf topluluklarının performansları sırasında önlerinde yazılı metinler ve notalar bulunmadığına dikkati çeken Hammude, bu sanatçıların ezbere dayalı olarak Meluf'u icra ettiklerini kaydetti.

Hammude, Melûf'un bu özelliğini hakkında şunları söyledi:

"Merhum Hasan el-Ureybi öncülüğünde Libya Meluf Topluluğu olarak birgün Paris'te konser veriyorduk. Etkinliğe katılan Avrupalılar ve özellikle oryantalistler, Melûf ekibinin bir-bir buçuk saat boyunca önlerinde metin ve müzik notaları bulunmadan çaldıklarını gördüler. Bu onlara göre hayli ilginç bir durumdu. Çünkü onlar (Avrupalı sanatçılar) yazılı kurallara göre çalıyorlar."

Hammude, bu kadim ve zengin kültürün korunmasının, "Arap ve İslam kimliğinin muhafaza edilmesi" anlamına geldiğini sözlerine ekledi.

#Libya #Endülüs kültürü #Endülüs müziği #Meluf #muvaşşah

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	29	74
2. Fenerbahçe	29	71
3. Samsunspor	30	51
4. Eyüpspor	30	50
5. Beşiktaş	29	48
6. Başakşehir	29	45
7. Gaziantep FK	29	42
8. Antalyaspor	30	40
9. Trabzonspor	29	39
10. Göztepe	29	39
11. Kasımpaşa	30	39
12. Konyaspor	30	37
13. Kayserispor	29	36
14. Bodrum FK	30	34
15. Rizespor	29	34
16. Sivasspor	30	31
17. Alanyaspor	29	31
18. Hatayspor	29	19
19. A.Demirspor	29	-2

Takımlar	O	P
1. Kocaelispor	34	69
2. Karagümrük	34	60
3. Erzurumspor	34	58
4. Gençlerbirliği	34	58
5. Bandırmaspor	34	56
6. İstanbulspor	34	52
7. Keçiörengücü	34	51
8. Ahlatçı Çorum FK	34	51
9. Amed Sportif	34	51
10. Boluspor	34	49
11. Iğdır FK	34	49
12. Esenler Erokspor	34	49
13. Ümraniye	34	47
14. Pendikspor	34	45
15. Sakaryaspor	34	45
16. Ankaragücü	34	39
17. Manisa FK	34	38
18. Şanlıurfaspor	34	37
19. Adanaspor	34	27
20. Yeni Malatyaspor	34	-21

Takımlar	O	P
1. Liverpool	32	76
2. Arsenal	32	63
3. Nottingham Forest	32	57
4. Newcastle	31	56
5. M.City	32	55
6. Chelsea	32	54
7. Aston Villa	32	54
8. Bournemouth	32	48
9. Fulham	32	48
10. Brighton	32	48
11. Brentford	32	43
12. Crystal Palace	31	43
13. Everton	32	38
14. M. United	32	38
15. Tottenham	32	37
16. Wolves	32	35
17. West Ham United	32	35
18. Ipswich Town	32	21
19. Leicester City	32	18
20. Southampton	32	10

Takımlar	O	P
1. Barcelona	31	70
2. Real Madrid	31	66
3. Atletico Madrid	31	63
4. Athletic Bilbao	31	57
5. Villarreal	30	51
6. Real Betis	31	48
7. Celta Vigo	31	43
8. Mallorca	31	43
9. Real Sociedad	31	41
10. Rayo Vallecano	31	40
11. Getafe	31	39
12. Osasuna	31	38
13. Valencia	31	37
14. Sevilla	31	36
15. Espanyol	30	35
16. Girona	31	34
17. Deportivo Alaves	31	30
18. Las Palmas	31	29
19. Leganes	31	28
20. Real Valladolid	31	16