DEVA’dan İnsan Hakları Eylem Planı takip raporu: Toplam 130 hedeften sadece 36’sı gerçekleştirildi

Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanlığı Yürütme Birimi, Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından altı ay önce açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı’na ilişkin takip raporu hazırladı. Rapora göre; İnsan Hakları Eylem Planı’nda bir aylık hedefte yer alan 6 hedefin hiçbirisi gerçekleştirilmedi. 3 aylık 40 hedeften 16’sı, 6 aylık hedefteki 84 hedeften ise sadece 20’si gerçekleştirildi. Toplamda ise 130 hedeften sadece 36 tanesi hayata geçirildi.

DEVA Partisi Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Mustafa Yeneroğlu, açıkladığı raporda Erdoğan’ın duyurduğu ve kısa vadede hedefler öngören İnsan Hakları Eylem Planı’na ilişkin gereken düzenlemelerin çok az bir kısmının gerçekleştirildiğini iddia etti.

“1 ay içerisinde yapılacak 6 vaatten hiçbirisi gerçekleşmedi”

Yeneroğlu, rapora ilişkin şunları söyledi:

"Bu süreçte İHEP’te 1 ay, 3 ay ve 6 ay hedef süre verilen değişikliklerin gerçekleştirilmesi gerekmekteydi. 1 ay içerisinde gerçekleştirilmesi gereken; e-devlet üzerinden adli yardım başvurusu imkanı, hükümlü ve tutukluların ziyaretçi listesini değiştirme hakkı, engelli hükümlü ve tutukluların refakatçi eşliğinde açık görüş hakkı, ceza infaz kurumlarında anneleriyle birlikte bulunan 0-6 yaş grubu çocukların yakınlarına teslimi veya yakınlarından annelerine tesliminin açık görüş olarak gerçekleştirilmesi, kapalı ceza infaz kurumunda barındırılan çocukların ziyaretçileri ile tüm görüşmelerinin açık görüş şeklinde yapılması, çocuk hükümlü ve tutuklulara aile bireylerinin katılımıyla aile görüşmesi yapması imkanıydı. 6 vaatten hiçbirisi gerçekleştirilmemiştir."

"6 ay içerisinde yapılması hedeflenen 84 başlıktan 20’si yapıldı"

“3 ay içerisinde gerçekleştirilmesi gereken 40 başlıktan yalnızca 16 başlık gerçekleştirilmiştir. 3 aylık hedefte, yargının hızlandırılması, hak arama hürriyetinin uygulamada kullanımının kolaylaştırılması, bilirkişilik mesleğinin niteliğinin ve işlevselliğinin artırılması, hükümlü ve tutukluların avukata erişim ve görüş imkânlarının geliştirilmesi, hükümlülerin cezalarının aile bağlarını sürdürebilecekleri ölçüde yakın ceza infaz evlerinde çekebilmelerinin sağlanması, tutukluluğun bir cezalandırma uygulaması olmaktan çıkarılması için önlemler alınması, hukuk fakültesi eğitim seviyesinin yükseltilmesi, hâkim ve savcıların terfilerinin objektif kriterlere bağlanması gibi vaatlerde bulunulmuş ancak gerekli adımlar atılmamıştır. Sulh ceza hâkimliklerinin görev alanına bırakılan idari yaptırım kararlarından doğan uyuşmazlıklarda ihtisaslaşma gerçekleştirilmemiştir. 6 ay içerisinde gerçekleştirilmesi gereken 84 başlıktan yalnızca 20 başlığın gereği yerine getirilmiştir.”

"Cinsel saldırı mağduru kadınlar için hastanelerde özel merkezler/kadın destek birimleri yaygınlaştırılmamaktadır”

“Hâkim ve savcıların teminatları ve özlük haklarına ilişkin hiçbir iyileştirme yapılmamıştır. Hâkim ve savcıların haklarındaki disiplin soruşturmaları için usuli güvenceler artırılmamıştır. Yargılamanın makul sürede görülme hakkı bakımından atılması gereken adımlar atılmamıştır. İstinaf mahkemeleri arasındaki içtihat farklılıklarının nasıl giderileceğine dair yasal bir düzenleme yapılmamıştır. İstinaf ceza dairelerine, kararların açıkça gerekçesiz olması ve savunma hakkının kısıtlanması halleri bakımından da bozma yetkisi tanınması için yasal düzenleme yapılmamıştır. Yargılamada hedef süre uygulamasının istinaf mahkemeleri ile Adli Tıp Kurumu’nu da kapsayacak şekilde genişletilmesi için düzenleme yapılmamıştır. Avukatlık mesleğine ilişkin hedeflerin hiçbirisi gerçekleştirilmemiştir. Avukatların ‘aslı gibidir’ şeklindeki tasdikleri halen adli ve idari merciler tarafından işlemlere esas alınmamaktadır. Zorunlu müdafi ve vekillik hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslarda değişiklikler yapılmamış, avukatların mali hakları iyileştirilmemiş, adil yargılanma hakkını geliştirecek iyileştirmeler gerçekleştirilmemiştir. Kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnamesi dışındaki ikincil mevzuat düzenlemelerinin şeffaf ve katılımcı bir anlayışlar hazırlanması için ‘Mevzuat hazırlama usul ve esasları hakkındaki yönetmelikte’ değişiklikler gerçekleştirilmemiştir. Cinsel saldırı mağduru kadınlar için hastanelerde özel merkezler/kadın destek birimleri yaygınlaştırılmamaktadır”.

“İnsan hakları eylem planı unutturulmak isteniyor”

“Sonuç olarak İHEP’te 1 aylık hedefte yer alan 6 hedefin hiçbirisi gerçekleştirilmemiş, 3 aylık 40 hedeften 16’sı, 6 aylık hedefteki 84 hedeften 20’si gerçekleştirilmiştir. Toplamda 130 hedeften yalnızca 36 tanesi gerçekleştirilmiştir. İnsan hakları eylem planına ilişkin hedefler gerçekleştirilmediği gibi İHEP ile ilgili açılan web sitesi inaktif bir durumda tutulmakta, izleme takip sayfası ise kamuoyuna kapalı tutulmaktadır. Adeta böyle bir eylem planı yapıldığı kamuoyuna unutturulmak istenmektedir.”