Dünya ve Türk halter tarihinde unutulmaz isimler arasında yer alan olimpiyat, dünya ve Avrupa şampiyonu Naim Süleymanoğlu, vefatının 4. yılında anılıyor.
Bulgaristan'ın Kırcaali kentinin Ahatlı köyünde 23 Ocak 1967'de hayata gözlerini açan efsane milli halterci Naim Süleymanoğlu, haltere başlamasıyla ilgili bir ifadesinde "9 yaşındayken halter antrenörüm Hilmi (Pekünlü) hoca beni keşfetti, böylece haltere başladım." demişti.
Halter tarihine adını altın harflerle yazdıran Naim Süleymanoğlu, henüz 15 yaşındayken 1982'de Brezilya'da düzenlenen Gençler Dünya Şampiyonası'nda ilk dünya şampiyonluğunu elde etti ve "En genç dünya rekortmeni" unvanını aldı.
1983 Büyükler Dünya Halter Şampiyonası'nda birinci olan Naim Süleymanoğlu, 1983-1986 yılları arasında gençlerde 13, büyüklerde 50 rekor kırdı, 1984, 1985 ve 1986'da dünyada yılın haltercisi seçildi. ABD'de 1983'te düzenlenen 'Rekortmenlerin Turnuvası'nda dünya rekoru kıran Naim Süleymanoğlu'na burada "Cep Herkülü" lakabı takıldı.
Naim Süleymanoğlu, 1984 yılında silkme kategorisinde vücut ağırlığının 3 katını kaldıran ikinci halterci olarak tarihe geçti.
Türkiye'ye gelişi
Türkiye'ye gelişini 1980'li yıllarda Bulgaristan'da yaşayan Türklere yapılan zulümlerin dünyaya duyurulması ve bitirilmesine yönelik bir girişim şeklinde açıklayan Naim Süleymanoğlu, o yıllarda Bulgaristan'da Türklerin asimilasyona maruz kaldığını, isimlerinin zorla değiştirildiğini anlatmıştı.
"Cep Herkülü", Türkiye'ye geliş sürecine ilişkin, "Türklere karşı yapılan zulümleri kabullenmem mümkün değildi. Türkleri yok sayanlar için ter dökmek istemiyordum. Türkiye'ye iltica edecektim. 1985-1986 şubat ayı sonuna kadar bütün Türklerin isimleri değiştirildi. Artık adım; Naum Shalamanov'du. 1986'da Avustralya'nın Melbourne kentinde düzenlenen Dünya Halter Şampiyonası'nda birinci oldum. Şampiyonanın sonunda akşam yemeğinde beni Türk Konsolosluğuna götürecek kişilerle tanıştım." demişti.
1986'da Avustralya'da Türk Büyükelçiliğine sığınarak iltica eden Naim Süleymanoğlu, başarılı bir operasyonla Avustralya'dan uçakla Londra'ya geçti. Ardından dönemin başbakanı Turgut Özal'ın gönderdiği özel uçakla Türkiye'ye getirilen Naim Süleymanoğlu, Ankara'da coşkulu bir karşılama ve basın toplantısıyla ilk kez Türk halkının karşısına çıktı.
"Cep Herkülü"nün 1988 Seul Olimpiyatları'na Türkiye adına katılabilmesi için Türk hükümetince Bulgaristan'a 1 milyon dolar ödenerek gerekli işlemler yapıldı. O tarihten itibaren Naim Süleymanoğlu, şampiyonalarda Türkiye adına mücadele etti. Merhum Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ödemeyle ilgili, "Naim bize onu kat kat ödedi. Dünyada Türklerin reklamını yaptı." dediği, böylece engellerin aşıldığı kayıtlara geçti.
Üst üste 3 olimpiyatta şampiyon oldu
Bulgaristan'da kalan Türklere zulmedildiğini, sünnetin yasaklandığını, sünnet yaptıranlara hapis cezası verildiğini, mezar taşlarındaki isimler nedeniyle mezarların dahi yıkıldığını dünya kamuoyuna duyuran Naim Süleymanoğlu, 1992'de de Uluslararası Halter Basın Komisyonu tarafından dünyanın en iyi sporcusu ilan edildi.
Halterde dünyanın efsane sporcuları arasına yerleşen Naim Süleymanoğlu, 1988 Seul Olimpiyat Oyunları'nda 9 dünya, 5 olimpiyat rekoru kırarak şampiyon oldu. Ağırlığının 3 katından 10 kilo fazlasını (190 kilo) kaldırarak 'dünyanın en iyi haltercisi' ödülünü kazandı.
Bu tarihte olimpiyatlarda Türkiye'ye güreş dışında ilk altın madalyayı kazandırdı.
Naim Süleymanoğlu, 1988 Seul, 1992 Barselona ve 1996 Atlanta Olimpiyatları'nda birinci olarak, üst üste 3 olimpiyat altın madalyasıyla podyuma çıktı. Naim Süleymanoğlu, kariyerinde ayrıca 7'şer kez dünya ve Avrupa şampiyonluğuna ulaşırken, 46 dünya rekoruna imza attı.
1996'da haltere ara veren Naim Süleymanoğlu, sonrasında katıldığı 2000 Sydney Olimpiyatları'nda başarılı olamadı ve aktif spor hayatına veda etti. Efsane sporcu, Sydney'e kadar 24 yıl boyunca halterde bir numara olarak adından söz ettirdi.
Time dergisine kapak olan ilk Türk sporcu
1988 Seul Olimpiyatları'nda 9 dünya, 5 olimpiyat rekoru kıran ve 'dünyanın en iyi haltercisi' seçilen Naim Süleymanoğlu, 3 Ekim 1988'de "Everybody Wins" başlığıyla Time dergisine kapak oldu.
O yıl Avrupa Halter Şampiyonası'nın ardından dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından Beyaz Saray'a davet edilen Naim Süleymanoğlu'nun teklif edilen ABD vatandaşlığını da reddettiği kayıtlara geçti.
Naim Süleymanoğlu, 2000 yılında Uluslararası Halter Federasyonunda (IWF) dünyanın en genç asbaşkanı oldu. 2012 Londra Olimpiyat Oyunları kapsamında adı, Londra metrosundaki bir istasyona verildi. 2018 yılında Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından Çankaya'da bir caddeye de "Naim Süleymanoğlu" adı verildi.
Efsane milli halterci, 18 Kasım 2017'de tedavi gördüğü hastanede karaciğer yetmezliği nedeniyle 50 yaşında hayatını kaybetti. 28 Eylül 2017'de hastaneye kaldırılan Naim Süleymanoğlu ile yakından ilgilenen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 Ekim 2017'de hastanede efsane sporcuyu ziyaret etmişti.
19 Kasım 2017'de İstanbul Fatih Camisi'nde kılınan cenaze namazına siyaset, iş ve spor camiasından çok sayıda kişinin yanı sıra aktif spor yaptığı dönemde en büyük rakibi olan Yunan Valerios Leonidis de katılırken, Süleymanoğlu, Edirnekapı Mezarlığı'nda ebedi hayata uğurlandı.
"Naim Süleymanoğlu, yüzyıllar geçse de her zaman anılacak"
Türkiye Halter Federasyonu Başkanı Talat Ünlü, Naim Süleymanoğlu'nun sadece Türk halteri için değil, dünya halteri için de anlamının büyük olduğunu belirterek, "Naim Süleymanoğlu, yüzyıllar geçse de her zaman anılacak, benim için ayrı bir değeri de nikah şahidim olmuştur, hiçbir zaman unutulmayacaktır. Biz onunla çok tartışırdık ama hiçbir zaman gücenmedik, darılmadık birbirimize. O zor günlerinde de İstanbul'a ziyaretine 3 kez gittim ama görüşmek mümkün olmadı. Gönlüm isterdi ki Naim şimdi yanımızda olsaydı, keşke beraber olsaydık, bana kızsaydı, bağırsaydı, çağırsaydı." ifadelerini kullandı.
Her yıl Naim Süleymanoğlu'nu anma etkinliklerini daha etkili bir şekilde düzenleyeceklerini aktaran Ünlü, "Naim Süleymanoğlu başarı ödülleri" adıyla Türkiye'nin halterde 'en'lerini belirleyeceklerini, her yıl bunun geleneksel olarak devam etmesini planladıklarını söyledi.
"Yılda bir kez Naim Süleymanoğlu semineri" de düzenleyeceklerini, halter hayatının genç sporculara örnek olması için işleneceğini dile getiren Ünlü, "Naim Süleymanoğlu ile ilgili her şey sporculara anlatılmalıdır." ifadesini kullandı.
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Galatasaray | 28 | 71 |
| 2. Fenerbahçe | 27 | 65 |
| 3. Samsunspor | 29 | 51 |
| 4. Beşiktaş | 27 | 47 |
| 5. Eyüpspor | 28 | 44 |
| 6. Başakşehir | 28 | 42 |
| 7. Antalyaspor | 29 | 39 |
| 8. Göztepe | 27 | 38 |
| 9. Gaziantep FK | 27 | 38 |
| 10. Kasımpaşa | 28 | 38 |
| 11. Trabzonspor | 27 | 36 |
| 12. Konyaspor | 29 | 34 |
| 13. Rizespor | 28 | 34 |
| 14. Kayserispor | 28 | 33 |
| 15. Sivasspor | 29 | 31 |
| 16. Alanyaspor | 28 | 31 |
| 17. Bodrum FK | 28 | 30 |
| 18. Hatayspor | 27 | 19 |
| 19. A.Demirspor | 28 | -2 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Kocaelispor | 31 | 62 |
| 2. Karagümrük | 32 | 59 |
| 3. Erzurumspor | 32 | 54 |
| 4. İstanbulspor | 32 | 52 |
| 5. Gençlerbirliği | 31 | 51 |
| 6. Bandırmaspor | 31 | 51 |
| 7. Ahlatçı Çorum FK | 32 | 47 |
| 8. Amed Sportif | 32 | 47 |
| 9. Keçiörengücü | 32 | 45 |
| 10. Ümraniye | 31 | 45 |
| 11. Esenler Erokspor | 32 | 45 |
| 12. Boluspor | 32 | 45 |
| 13. Iğdır FK | 32 | 45 |
| 14. Sakaryaspor | 32 | 42 |
| 15. Pendikspor | 31 | 41 |
| 16. Ankaragücü | 31 | 38 |
| 17. Şanlıurfaspor | 32 | 37 |
| 18. Manisa FK | 32 | 37 |
| 19. Adanaspor | 32 | 27 |
| 20. Yeni Malatyaspor | 32 | -21 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Liverpool | 30 | 73 |
| 2. Arsenal | 31 | 62 |
| 3. Nottingham Forest | 31 | 57 |
| 4. Chelsea | 30 | 52 |
| 5. M.City | 30 | 51 |
| 6. Aston Villa | 31 | 51 |
| 7. Newcastle | 29 | 50 |
| 8. Brighton | 31 | 47 |
| 9. Bournemouth | 31 | 45 |
| 10. Fulham | 30 | 45 |
| 11. Crystal Palace | 30 | 43 |
| 12. Brentford | 30 | 41 |
| 13. M. United | 30 | 37 |
| 14. Everton | 31 | 35 |
| 15. West Ham United | 31 | 35 |
| 16. Tottenham | 30 | 34 |
| 17. Wolves | 31 | 32 |
| 18. Ipswich Town | 31 | 20 |
| 19. Leicester City | 30 | 17 |
| 20. Southampton | 30 | 10 |
| Takımlar | O | P |
|---|---|---|
| 1. Barcelona | 30 | 67 |
| 2. Real Madrid | 30 | 63 |
| 3. Atletico Madrid | 29 | 57 |
| 4. Athletic Bilbao | 29 | 53 |
| 5. Real Betis | 30 | 48 |
| 6. Villarreal | 28 | 47 |
| 7. Celta Vigo | 30 | 43 |
| 8. Rayo Vallecano | 30 | 40 |
| 9. Mallorca | 30 | 40 |
| 10. Real Sociedad | 29 | 38 |
| 11. Sevilla | 29 | 36 |
| 12. Getafe | 29 | 36 |
| 13. Girona | 30 | 34 |
| 14. Osasuna | 29 | 34 |
| 15. Valencia | 30 | 34 |
| 16. Espanyol | 29 | 32 |
| 17. Deportivo Alaves | 30 | 30 |
| 18. Leganes | 29 | 27 |
| 19. Las Palmas | 29 | 26 |
| 20. Real Valladolid | 29 | 16 |
